Het is ontzettend moeilijk te aanvaarden dat Jezus is geboren uit een gewone vrouw, niet bijzonder heilig of onbevlekt.
Volgens @instantypo waren zowel Luther als Calvijn geschokt door de gedachte dat Maria, na de geboorte van Jezus, nog meer kinderen gehad zou hebben. Toch sluit Calvijn de gedachte niet helemaal uit (zie Commentaar bij Matteus 1:25).
Waarom niet? Vanwege zijn Schriftprincipe. In de Bijbel staat slechts dat Jozef geen gemeenschap met haar had totdat zij haar zoon gebaard had. Meer wil Calvijn er dan ook niet over kwijt. Enerzijds wil hij niet breken met de traditie, anderzijds wil hij niet meer zeggen dan de Schrift zegt.
Herkomst van de geschoktheid
Waar zou de geschoktheid over de gedachte dat Maria meerdere kinderen gekregen zou hebben vandaan komen?
1. Sinds Augustinus wordt de kerk geteisterd door een wantrouwen tegenover seks. Niet overal wordt de gedachte uitgesproken dat seks zondig is. Maar de suggestie is er vaak wel.
Dit is ook te zien in de blog van @instantypo: “Voor de katholiek, maar zelfs voor Luther en Calvijn, is het een heiligschennende gedachte te denken dat de man van Maria, de voedstervader van Jezus, de ongevoeligheid zou hebben gehad om deze verborgen tuin waarin Gods genade een plaats had bereid voor Zijn Zoon, te benaderen op een moment van seksuele vervoering.”
2. Teveel nadruk op de goddelijkheid van Jezus, op zo'n manier dat het ten koste van zijn mensheid gaat. Cyrillus, de tegenstander van Nestorius, die vond dat je Maria niet als Theotokos (godsbaarder) aan mocht duiden, legde alle nadruk op het feit dat Maria wel de moeder Gods was. Daarbij ging Cyrillus echter sterk in de richting van de ontkenning van de ware mensheid van Jezus, door te stellen dat Hij de menselijke natuur om zich heen sloeg als een kleed. (bij mijn weten is Nestorius wel veroordeeld, maar Cyrillus niet)
Met name deze laatste lijn verontrust mij. De Bijbel, namelijk, trekt Jezus Christus, de Zoon van God ontzettend diep in het vlees. God heeft zijn zoon gestuurd in een vlees “aan dat der zonde gelijk” (Rom. 8:3).
Matteus 1 noemt als voormoeders van Christus: 1. Tamar, die via een incestueuze relatie met haar schoonvader een van de voorouders van Christus baarde. 2. Rachab, een hoer. 3. Ruth, een heidin. 4. Batseba, de vrouw van Uria, de Hethiet, ook een heidin.
Blijkbaar is het belangrijk dat Jezus voortkomt uit een zondig mensengeslacht. Omdat Hij op de plaats van zondaars ging staan.
Als Jezus niet uit een gewone baarmoeder komt, maar uit een verheven tabernakel, een nieuwe schepping Gods, dan is de vraag: hoe menselijk is Jezus eigenlijk?[1] Via een verheven baarmoeder wordt Jezus toch weer een soort supermens, een halfgod, in plaats van 100% God en 100% mens.
Betekenis van de geschoktheid
Het evangelie schokt telkens weer. In de tijd van Paulus schokte het verhaal van Jezus Christus en die gekruisigd zowel jood als heiden (1 Kor. 1:23). In later tijd schokt het verhaal van Gods Zoon, die mens wordt en voortkomt uit een gewone (hoewel zeer gelovige en respectabele) maagd blijkbaar zelfs christenen. Daar waar het evangelie gaat schuren komt de waarheid boven tafel.
@instantypo zegt: “Maar hoe kan het zuivere zaad neervallen in een onreine bodem? Hoe kan God zelf zich neerzetten op een bevlekte troon?”
Dat is nu genade.
[1] Ik stel niet dat de katholieke kerk de ware menswording ontkent, wel dat er een suggestie tot relativering vanuit gaat.
Als een protestant dan al makkelijk kan aanvaarden dat God uit een vrouw geboren is, dan is dat omdat hij er niet diep over hoeft na te denken. Het thema wordt door de predikanten toch gemeden als de pest.
BeantwoordenVerwijderenPas als er diep wordt gemediteerd over deze roekeloze Godsbeslissing, komen alle mooie consequenties naar boven en kan Maria nooit meer slechts een draagmoeder zijn.
Wat zou het mooi zijn, moest een gereformeerde ook trouw blijven aan Calvijn en in dit geval hem niet tegenspreken door te stellen dat Jezus wel degelijk lichamelijke broers en zussen had.
Wantrouwen tegenover seks? Helemaal niet.
Het gaat HELEMAAL niet om preutsheid omtrent de gedachte dat twee heilige voorbeeldige mensen ook een slaapkamerdimensie zouden hebben. Het gaat er om, dat een heilige plaats voor God afgezonderd, geen plaats is voor menselijke coitus! Dat is het punt. Evenmin zou het gepast zijn een kind te verwekken op een altaar. Daar zit de schok. Niet in de seksualiteit. Laat dat toch duidelijk zijn.
Suggereren dat de RKK de menselijkheid van Jezus relativeert, is - even zoeken naar een eufemisme - een vreemde conclusie. Maar daar zal je meer dan alleen Calvijn voor moeten lezen.
Hoe menselijk ben je als je ontstaat uit een menselijke eicel? Héél menselijk. Ook als deze schoot, als een troon, door God werd voorbereid. Was Jezus een supermens - los van het belachelijke van dit woord? Jazeker, hij combineerde twee naturen en zal die tot in de eeuwigheid samen beleven.
Als we kijken naar de apostolische vaders, de kerkvaders en de heiligen, dan lijkt het schokkende van het Evangelie veel meer vertroostend te zijn. Wat wel schokt is de aanval op het ware en het volle evangelie.
Sommigen zeggen vandaag: Jezus: ja - kerk: neen. Maar sinds de 16e eeuw zijn er veel gekomen die zeggen: Jezus uit de Geest: ja - Jezus uit Maria: neen.
Nogmaals, allemaal zeer onbewust, want Maria wordt doodgezwegen. Goed dat er nu wat over geblogd wordt. :-)
Hoe kan God een mens uitkiezen om zijn moeder te worden? Hoe kan God een zondig mens verlossen opdat zij ontstaat als een geheiligd tabernakel om God zelf te kunnen dragen en Hem vervolgens aan de wereld te schenken?
Kijk, dat is nu genade.
@instantypo
BeantwoordenVerwijderenEr zitten zoveel vooronderstellingen in jouw verhaal die ik niet deel, dat het lastig is om te reageren.
Maria wordt niet doodgezwegen. In de adventstijd wordt er altijd wel een preek aan haar gewijd, in positieve zin.
Zie de tweet van mijn collega @arjanwitzier: Eens! Wel blijft de uitdaging hoe je, zó protestants, katholiek invulling geeft aan het "gezegend zijn onder de vrouwen".
M.i. ligt het enige bovennatuurlijke in de verwekking van Jezus aan de kant van de Geest, niet aan de kant van Maria.
Ik suggereer niet dat de RKK de mensheid relativeert. Maar ik concludeer dat het in de katholieke traditie (Cyrillus) wel gebeurt.
Hoe zie jij de combinatie van menselijke naturen? Toch als supermens? Dat lijkt mij dogmatisch niet correct.